Matrix voor innovatiegericht inkopen, Smart move; Defensie als Launching Customer voor meer strategische inkoop in de EU, Heeft Nederland een investeringsbank nodig?
We like to move it, move it. Do you?
MATRIX VOOR INNOVATIEGERICHT INKOPEN
Wanneer we het over innovatie hebben, denken veel mensen aan baanbrekende uitvindingen of revolutionaire technologieën. Maar innovatie komt voor in veel verschillende vormen. Om die verschillen beter te begrijpen, is een eenvoudig model dat innovaties in vier typen verdeelt: incrementeel, disruptief, architecturaal en radicaal. Deze indeling is afkomstig van twee wetenschappers, Rebecca Henderson en Kim Clark, die in de jaren ’90 deze matrix ontwikkelden omdat het organisaties dwingt een bewuste keuze te maken over welk type innovatie ze nastreven en hoe ze daar hun strategie, samenwerking en middelen op afstemmen!
Het is belangrijk om de vier typen innovatie niet alleen te herkennen, maar vooral te vertalen naar concrete inkoopstrategieën. Innovatiegerichte inkoop wordt daarmee een strategisch instrument om innovatie te stimuleren en te versnellen. Uit de matrix blijkt dat elk type innovatie een andere rol van inkoop vereist, leidt tot andere relaties met leveranciers en vraagt om verschillende vormen van contractering.
Bij incrementele innovatie gaat het om kleine, continue verbeteringen van bestaande producten, processen of diensten. Deze vorm van innovatie vindt plaats binnen bestaande markten en technologieën, en leent zich uitstekend voor samenwerking met strategische leveranciers. Als inkoper kun je hier sturen op prestatieverbetering via langdurige relaties, raamovereenkomsten en resultaatsgerichte contracten. Denk aan afspraken over jaarlijkse verbetercycli of verhogen van kwaliteit. Inkoop stimuleert hier innovatie door voorspelbaarheid te bieden en door beloning van geleidelijke verbetering.
Disruptieve innovatie vraagt een andere aanpak. Hierbij betreden nieuwe technologieën of spelers de markt en verstoren bestaande structuren. De rol van inkoop verschuift hier naar het actief verkennen van de markt buiten de gebaande paden. Het is van belang om ruimte te creëren voor samenwerkingen met start-ups, scale-ups of technologische nieuwkomers. Traditionele aanbestedingsprocedures zijn hier vaak te star. Flexibele samenwerkingsvormen zoals SBIR, innovatiepartnerschap of challenges met onderhandse gunning zijn effectiever om snel te kunnen testen en opschalen. Hier is de inkoper een strategisch scout en verbindelaar.
Bij architecturale innovatie wordt bestaande technologie op nieuwe manieren of in nieuwe combinaties ingezet. Dit vraagt om samenwerking tussen interne gebruikers en leveranciers, waarbij inkoop een rol speelt als facilitator van co-creatie. In plaats van zoeken naar het radicaal nieuwe, gaat het om anders denken met wat er al is. Dit vergt leveranciers die meedenken in systemen en ketens, en inkoopstrategieën die samenwerking stimuleren, bijvoorbeeld door gezamenlijke ontwikkeltrajecten of gedeelde risico’s. Denk aan bestaande sensortechnologie die wordt hergebruikt voor een geheel nieuwe toepassing in de keten.
Radicale innovatie tot slot, vraagt om ruimte voor experiment, onzekerheid en risicodeling. Het betreft baanbrekende technologieën die hele markten kunnen veranderen. Hier is de innovatiegerichte inkoper aan zet om innovatieve samenwerkingsvormen mogelijk te maken, zoals pre-commerciële inkoop, innovatiegericht aanbesteden of het aangaan van consortia met kennisinstellingen en bedrijven. De inkoper moet hier niet alleen juridisch sterk zijn, maar ook strategisch mee kunnen denken over intellectueel eigendom, eigenaarschap van resultaten en fasering van risico’s.
Door als inkoper strategisch mee te denken over welk type innovatie nodig is, en door passende instrumenten, contractvormen en leveranciersstrategieën te kiezen, wordt innovatiegericht inkopen een sleutelrol in de innovatiekracht van de organisatie. Daarmee positioneert inkoop zich niet langer als ondersteunend, maar als regisseur van vernieuwing en wordt de organisatie een aanjager van innovatie.
SMART MOVE; DEFENSIE ALS LAUNCHING CUSTOMER VOOR MEER STRATEGISCHE INKOOP IN DE EU
Smart Move? Kan een vrijwillig samenwerkingsverband dat gezamenlijk wapens gaan aankopen en mogelijk samen beheren concreet bijdragen aan efficiëntere strategische inkoop binnen de EU?
Op het initiatief van Polen, dat het roulerende EU-voorzitterschap in handen heeft, stelde de Brusselse denktank Bruegel een rapport met de mogelijkheden op.
Het eerste grote voordeel van zo’n nieuwe defensieclub, is dat het centraal inkopen (van wapens) veel efficiënter is dan als landen los van elkaar hun (defensie)investeringen opkrikken.
Een club van vrijwillige landen van binnen en buiten de EU, die samen gaan aankopen. Dat moet leiden tot efficiënter inkoopbeleid en zal, via een nieuwe financiële constructie, behapbaarder zijn voor landen met hoge schulden. Daarin wordt het opzetten van een nieuw initiatief, buiten de vaste vorm van de EU om, als meest wenselijke optie neergezet.
Defensie als Launching Customer voor meer strategische inkoop in de EU. Dat zou een ‘smart move’ zijn, maar nauwere samenwerking kent volgens het rapport ook vijf structurele problemen:
1. Defensie als publiek goed:
De inspanningen van individuele landen komen ook andere landen ten goede, maar nationale politici houden hier vaak geen rekening mee. Het gevolg: te lage gezamenlijke uitgaven.
2. Free-riderprobleem:
Landen als Polen en Estland dragen onevenredig veel bij, deels vanwege hun geografische ligging, terwijl andere landen meeprofiteren zonder vergelijkbare offers.
3. Nationale tradities en systemen:
Het overstappen op gezamenlijke standaarden brengt hoge overstapkosten met zich mee en kan bestaande interoperabiliteit verstoren. Daardoor blijven nationale structuren vaak in stand.
4. Industrieel nationalisme en belangenpolitiek:
Inkoopinstanties worden soms beïnvloed door binnenlandse industriebelangen, zeker als er nationale kampioenen betrokken zijn. Dit, samen met bureaucratie en risicomijding, belemmert grensoverschrijdende samenwerking.
5. Fiscale fragmentatie:
Zelfs als een land bereid is te investeren in een systeem dat heel Europa ten goede komt, ontbreekt vaak de financiële ruimte. Gezamenlijke financiering zou hier een oplossing kunnen bieden
Download voor een compleet beeld het rapport hieronder
(bron de NRC)
HEEFT NEDERLAND EEN INVESTERINGSBANK NODIG?
In het artikel “Waarom Nederland een nationale investeringsbank nodig heeft” bespreekt MT/Sprout een oproep van bijna vijftig prominente Nederlandse ondernemers en bestuurders voor de oprichting van een nieuwe nationale investeringsbank (NIB). Deze bank zou een financieringsruimte van minstens 100 miljard euro moeten creëren om strategische sectoren zoals de energietransitie, defensie en kunstmatige intelligentie te ondersteunen.
De volgende punten uit het artikel zijn belangrijk:
• Achterstand ten opzichte van andere landen:
Nederland mist momenteel een nationale investeringsbank, waardoor het land achterloopt op landen als Duitsland (KfW) en Frankrijk (Bpifrance). Dit belemmert Nederland in het deelnemen aan internationale financieringsgesprekken en het effectief ondersteunen van strategische sectoren.
• Versnipperde financieringsregelingen: Het huidige Nederlandse financieringslandschap is versnipperd, wat leidt tot inefficiëntie en een gebrek aan slagkracht. Een centrale investeringsbank zou deze versnippering kunnen verminderen en gerichter investeren in belangrijke sectoren.
• Financieringsbehoefte:
De voorgestelde bank zou starten met een eigen vermogen van 10 tot 12 miljard euro, ingebracht door de overheid. Met aanvullende investeringen van private partijen zoals pensioenfondsen en institutionele beleggers kan dit bedrag oplopen tot 100 miljard euro of meer.
• Focus op strategische sectoren:
De investeringsbank zou zich richten op sectoren waar de markt momenteel onvoldoende in voorziet, zoals de energietransitie, defensie, AI, landbouwinnovatie en de halfgeleiderindustrie.
Uit het artikel komt naar voren dat men gelooft dat een nationale investeringsbank essentieel is om de concurrentiepositie van Nederland te versterken en innovatie en technologische ontwikkelingen in strategische sectoren aan te jagen.
Lees HIER het artikel
Wij hebben beloofd je op de hoogte te houden. Indien je dit niet meer wil of je dit als ongewenst ervaart dan kan dit door op ‘unsubscribe’ onder aan deze mail te klikken.
Heb je vragen, tips en/of tricks tav Innovatiegericht inkopen? Laat het dan vooral weten