SDIR voor effectievere publiek-private samenwerking, Nieuwe opleiding innovatiegericht inkopen versterkt rol als inkoper, Reflectie op MOTA in missiegedreven transities
Although there is much talk about small firms creating jobs, and increasingly focus of policymakers, this is mainly a myth - Marianna Mazzucato
SDIR VOOR EFFECTIEVERE PUBLIEK-PRIVATE SAMENWERKING BIJ DEFENSIE
Op 23 juni vond in Den Haag het Pre-NATO event ‘Securing the Future’ plaats, waar Europese innovatoren, strategen, inkopers, beleidsmakers van bedrijven, NATO DIANA, NATO NIF, EZ en Defensie zich verzamelden om met elkaar te verkennen hoe dual-use innovaties te versnellen en Europese veiligheidscapaciteit te versterken.
Deze internationale dag was ingericht rond de thema’s:
Security & Space
Cyber Security and Resilience
Unmanned Systems for Security
AI & Data
Security in a Quantum Future
Future of Supply Chains
Investing in Future Security
Rapid Adoption
Aan het einde van het high level panel overhandigde Rutger Burger, directeur inkoop COMMIT, het eerste exemplaar van de publicatie ‘Innovation-oriented procurement at Dutch Defence; Strategic Defence Innovation Research for more effective public-private partnerschips’, uit aan de staatssecretaris Gijs Tuinman.
Commissaris Militaire Productie van EZ Jan Christiaan Dicke, reikte ook een exemplaar uit aan het internationale panel bestaande uit:
Jean Charles Ellermann-Kingombe - Assistant Secretary General for Innovation, Hybrid and Cyber
John Ridge -Chief adoption Officer – NATO Innovation Fund
Jyoti Hirani-Driver - Chief Operating Officer, NATO DIANA
en Constantijn van Oranje-Nassau, Special Envoy Techleap die professioneel en ontspannen moderator van dit high level panel was.
Download hieronder de Nederlandse versie.
NIEUWE OPLEIDING INNOVATIEGERICHT INKOPEN; VERSTERK JE ROL ALS INKOPER IN HET ECOSYSTEEM VAN MAATSCHAPPELIJKE VERNIEUWING
Als inkoopprofessional binnen het Rijk sta je midden in een netwerk van overheden, marktpartijen, kennisinstellingen en burgers. Juist in dat ecosysteem kun je met strategische inkoop echte beweging creëren. Zeker bij complexe opgaven is het vermogen om innovatie aan te jagen cruciaal.
De nieuw ontwikkelde opleiding “Innovatiegericht inkopen” helpt je om als inkoopprofessional je plek in dit ecosysteem bewuster en effectiever in te nemen. Je ontwikkelt een innovatiegerichte mindset, en leert hoe je ruimte maakt voor vernieuwing binnen de kaders van het Europese aanbestedingsrecht.
In vier lesdagen werk je aan:
Het herformuleren van maatschappelijke vraagstukken tot opgaven die uitnodigen tot innovatieve samenwerking;
Het strategisch inzetten van inkoopinstrumenten zoals marktconsultatie, dialoog, innovatiepartnerschap en functioneel specificeren;
Het herkennen en benutten van innovatiepotentieel binnen bestaande procedures;
Jouw rol als aanjager binnen het inkoop- en innovatienetwerk van het Rijk: hoe je verbinding legt, coalities bouwt en bijdraagt aan structurele verandering.
Naast praktische tools en juridische kennis ontwikkel je vooral een andere manier van kijken: gericht op samenwerking, waardecreatie en lange termijn. Je leert opereren vanuit een visie op inkoop als systeeminterventie, in plaats van als sluitstuk van beleid.
De opleiding start op 29 oktober. Je volgt de bijeenkomsten in een kleine groep van maximaal 15 deelnemers. Zo is er volop ruimte voor uitwisseling informatie, persoonlijke aandacht en leren van elkaars praktijkervaringen. Aan het tot stand komen van deze opleiding werkten mee: Prof. dr. ir. Fredo Schotanus, Jacobien Muntz-Beekhuis, Drs. Janine Swaak, Frank van Sloun, Koen Piek, Maurice van Rooijen, Naomi van der Lubbe, René Broekhuizen en Wilco Bavelaar.
Meer info en aanmelden vind je HIER
Deze nieuwe opleiding innovatiegericht inkopen is een initiatief van:
INNOVATIEGERICHT INKOPEN ALS SYSTEEMINTERVENTIE: EEN REFLECTIE OP MOTA IN MISSIEGEDREVEN TRANSITIES
In de context van missiegedreven innovatiebeleid verschuift de rol van publieke inkoop fundamenteel. Niet langer slechts een mechanisme om functionele behoeften te vervullen of technologische vernieuwing te stimuleren, wordt inkoop in toenemende mate begrepen als een strategisch beleidsinstrument voor systeemverandering. In hedendaagse discussies over innovatiebeleid en maatschappelijke transitie benadrukt Prof. Mariana Mazzucato al geruime tijd het belang van missiegericht beleid. Zulke benaderingen zijn primair gericht op het mobiliseren van belanghebbenden en het scheppen van de voorwaarden voor sociaal-technologische verandering in een vooraf bepaalde richting. In plaats van de markt enkel te corrigeren waar zij faalt, pleit Mazzucato voor een actieve rol van de overheid als mede-vormgever van markten, een actor die richting geeft aan innovatie door ambitieuze maatschappelijke doelen te formuleren.Het onderzoek “Mission-Oriented Transition Assessment as a reflective approach to mission governance” van ass. Prof. Tom Coenen, Martijn Wiarda, Klaasjan Visscher, Caetano C.R. Penna en Prof. dr. ir. ing. Leentje Volker, en de daarin genoemde Mission-Oriented Transition Assessment (MOTA) benadering illustreert deze verschuiving overtuigend.
MOTA operationaliseert publieke inkoop als een reflectieve en relationele praktijk die bijdraagt aan het vormgeven, legitimeren en versnellen van transities. De methodiek is onwikkeld om de governance-uitdagingen van wicked problems aan te pakken via vier samenhangende governancevormen: participatief, anticipatief, reflexief en tentatief. Door deze principes te vertalen naar scenario-gebaseerde deliberatie in zorgvuldig samengestelde stakeholdergroep, fungeert MOTA als een pre-procurement instrument dat sociaal robuuste handelingsperspectieven genereert. Inkoopprocessen worden daarmee niet alleen voorbereidend afgestemd op transitiedoelen, maar ook benut als open leeromgeving voor collectieve processen en relationele herpositionering binnen ecosystemen.
Vanuit het perspectief van innovatiegericht inkopen is deze benadering cruciaal. In plaats van innovaties als producten of oplossingen te benaderen, erkent MOTA de noodzaak om ook onderliggende institutionele structuren, rollen en praktijken te herzien. De toepassing in de context van de missie ‘Circulaire Infrastructuur 2050’ toont hoe inkoop ingebed is in bredere transitiedynamieken waarin visievorming, mandaatverdeling en systeeminteractie centraal staan. Daarbij komt duidelijk naar voren dat veel fricties niet technologisch, maar governance-gericht zijn: wie neemt eigenaarschap, wie definieert waarde, en hoe wordt richting gegeven aan collectieve actie?
In deze zin functioneert innovatiegericht inkopen, zoals zichtbaar wordt in MOTA, als systeeminterventie: het herconfigureert actorenrelaties, mobiliseert leervermogen en stelt impliciete aannames in vraag. De inzet van scenario’s helpt bovendien om voorbij het dominante ‘technologische fix’-denken te gaan, door de nadruk te leggen op institutionele condities en gedragsverandering. Hiermee sluit MOTA aan op de recente roep in innovatiebeleid om structureel responsieve en lerende vormen van governance te ontwikkelen.
Hoewel het MOTA-raamwerk waardevolle reflectie biedt op missiegericht transitiebeleid, blijft de koppeling met de inkooppraktijk beperkt en wordt de dynamiek van de markt onderbelicht. Iets wat gebruikelijk, maar niet minder waardevol, het geval is bij wetenschappelijk onderzoek. De aanpak biedt geen concrete vertaling naar inkoopstrategieën zoals functioneel specificeren, SBIR, innovatiepartnerschappen, chaqllenges met gunning of (circulaire) gunningscriteria, cruciale instrumenten voor het realiseren van missie-gedreven doelen via aanbestedingen. Ook blijft onderbelicht hoe marktpartijen, die vaak sneller innoveren dan beleidskaders toelaten, via inkoop gestimuleerd kunnen worden tot vernieuwende voorstellen. MOTA biedt vooral een upstream reflectiekader, terwijl inkoop downstream een strategische hefboom kan zijn; die twee zouden sterker geïntegreerd moeten worden. Inkopers kunnen ruimte creëren via prestatiegericht inkopen, vroege marktbetrokkenheid en het toestaan van experimenteerruimte binnen contracten, elementen die nu onvoldoende in de praktijk worden ingepast.
Hoe dan ook biedt MOTA een methodologisch doordachte en praktisch inzetbare benadering die publieke inkoop in positie brengt als strategisch sturingsmechanisme binnen missiegedreven transities. Als katalysator van innovatie, maar ook als drager van transitioneel vermogen binnen het bredere ecosysteem.
Download het paper hier:
Wij hebben beloofd je op de hoogte te houden. Indien je dit niet meer wil of je dit als ongewenst ervaart dan kan dit door op ‘unsubscribe’ onder aan deze mail te klikken.
Heb je vragen, tips en/of tricks tav Innovatiegericht inkopen? Laat het dan vooral weten